طراحی اسکناس برای هر دولت مسئله‌ای حساس و پرحاشیه‌ است. قدیم‌ترها که فقط سکه بود، معمولا بر یک روی سکه تصویر حاکم روزگار را به اشکال مختلف ایستاده یا نشسته یا کمان در دست و شمشیر حمایل‌کرده نقش می‌کردند و بر روی دیگر نام و نسب او را. در دوره‌های اسلامی معمولا الله‌اکبر و شهادتین هم به طراحی سکه‌ها افزوده شد. اما رواج اسکناس کار طراحان پول را دشوارتر و گسترده‌تر کرد. اسکناس جای زیادی برای نقش و نگار داشت و با تصویر حاکم و نام و نشان او نمی‌شد دو رویش را پر کرد. همین مسئله موجب رونق طراحی اسکناس شد. در اسکناس‌های دوره‌ی قاجار و پهلوی تنوع تصاویر زیاد است؛ از تصویر آرامگاه کوروش در پاسارگاد گرفته تا آرامگاه خیام و حافظ و سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید، پل ورسک، میدان آزادی تهران، کوه دماوند، سی‌وسی ‌پل و چهل‌ستون و دیگر آثار تاریخی و جدید کشور همه یک‌یک روی اسکناس‌ها آمده‌اند. ردیابی تصاویر روی اسکناس‌ها و یافتن تصویر اصلی دغدغه‌ی شیرینی است. در تصاویری که می‌بینید، سیمین آقاخانی‌نژاد تصاویر اصلی روی اسکناس‌های دوره‌ی قاجار و پهلوی را دنبال کرده و کنار تصویر خود اسکناس به نمایش گذاشته. بازبینی و بازخوانی سیر تحول این تصاویر می‌تواند رویکردهای اجتماعی و فرهنگی هر دولت را نشان‌مان بدهد. ... ادامه نوشته

همزمان با رواج اولین پول‌ کاغذی در چین، کیخاتوخان مغول، پنجمین پادشاه ایلخانان در ایران، تصمیم می‌گیرد در ایران اسکناس را جایگزین طلا و نقره کند. به همین دلیل دستور می‌دهد در همه‌جا چاوخانه بسازند و چاو ـ پول کاغذی به زبان چینی و ختایی ـ تولید کنند و آن را رواج بدهند. عمر این چاو اما بسیار کوتاه است. اولین شهری که قیام می‌کند تبریز است. کسبه و تجار و مردم بازار تبریز پس از چند روز هنگامه‌ای به راه می‌اندازند و شاه را از تصمیمش منصرف می‌کنند. کیخاتو مردی نیک‌نفس و مهربان است اما هوسران و زن‌نواز و امردباز. هرچه هست که کار نوگرایانه‌ی او ـ که البته از سر ناچاری است و سببش خالی بودن خزانه به خاطر بخشش‌ها و هوسرانی‌های بی‌حساب‌وکتابش ـ در نطفه خفه می‌شود. آنچه می‌خوانیم خلاصه‌ی روایت خواند امیر، مورخ قرن دهم، است از آغاز و انجام کار کیخاتو و سیاست پولی ناکام او. ... ادامه نوشته

آدم‌های اهل خدا همیشه یادشان است که دنیا چیزی نیست جز مزرعه‌ی آخرت. می‌دانند در گذر از این مزرعه چه ره‌توشه‌ای بردارند تا وقت سوال و جواب شب مرگ دست‌شان خالی نباشد. تدارک کَفَن و مخارج تدفین و حلال بودن پولش هم اهمیت ویژه‌ای دارد. آدم معتقد به خدا و روز قیامت باید از قبل پول حلالی پس‌انداز کند تا در آن ساعتی که دیر یا زود می‌آید مخارج کفن‌ودفن او مشکوک به حرام نباشد. اعتمادالسلطنه در این یادداشت‌ها از حساب و کتاب پول سفید و حلالی می‌نویسد که مادرش برای چنین مخارجی کنار گذاشته و وصیت کرده تا مجلس آبرومندی برگزار شود و جنازه به عتبات حمل شود. خود اعتمادالسلطنه هم نه ماه پس از مرگ مادرش می‌میرد. ... ادامه نوشته